Οι τεχνίτες σε διάφορες περιόδους χρησιμοποιούσαν το ξύλο ως μέσο έκφρασης της άποψης τους για τον κόσμο γύρω τους, αντλώντας την έμπνευση τους από το φυτικό και ζωικό βασίλειο. Η αφαίρεση και ο συμβολισμός δημιούργησαν διακοσμητικά σχέδια που μαζί με τα γεωμετρικά μοτίβα και σχήματα είχαν ως αποτέλεσμα εκπληκτικές συνθέσεις.
Τα βασικά σύμβολα στην κυπριακή ξυλογλυπτική είναι τα πουλιά (τα οποία συμβολίζουν την αγάπη), οι λύκοι και τα λιοντάρια (που συμβολίζουν τη δύναμη), ο σταυρός (που συμβολίζει τον κύκλο της ζωής) και οι άγγελοι (που συμβολίζουν τους φύλακες και τους προστάτες).
Η ξυλογλυπτική στην Κύπρο χωρίζεται σε δυο κατηγορίες, την εκκλησιαστική και την κοσμική. Η εκκλησιαστική ξυλογλυπτική άνθισε στις αρχές του 16ου αιώνα όταν το ψηλό ξυλόγλυπτο εικονοστάσιο καθιερώθηκε στην Εκκλησία της Κύπρου. Παραδείγματα δυναμικής έκφρασης στο ξύλο μπορούμε να δούμε σκαλισμένα σε εικονοστάσια, δεσποτικούς θρόνους, άμβωνες, μανουάλια, στασίδια, πόρτες.