Η κατασκευή καλαθιών είναι μία από τις παλαιότερες χειροτεχνίες και συνεχίζεται επί γενεές χωρίς ιδιαίτερες αλλαγές.
Οι φυσικοί πόροι της Κύπρου πάντα παρέχουν άφθονες κατάλληλες πρώτες ύλες. Πολύ λίγα εργαλεία χρειάζονται και χρησιμοποιούνται από τους τεχνίτες για να φτιάξουν τη μεγάλη ποικιλία από καλάθια σε διάφορα σχήματα και μεγέθη, κατάλληλα για πολλές χρήσεις.
Η ποικιλία των υλικών που χρησιμοποιούνται δίνουν ένα φυσικό χρώμα στα καλάθια, τα οποία ποικίλλουν ανάλογα με τη διάθεση του κατασκευαστή. Σε μερικές περιπτώσεις οι πρώτες ύλες βάφονται με έντονα χρώματα. Παλαιότερα τα χρώματα ήταν φυσικά, ενώ σήμερα χρησιμοποιούνται χημικά χρώματα.
Η ανάγκη για συλλογή και μεταφορά προϊόντων όπως πατάτες, σταφύλια, ελιές, φρούτα κτλ οδήγησαν στην κατασκευή αντικειμένων για το σκοπό αυτό. Πλεγμένες λωρίδες από καλάμια ή φύλλα από φοινικιές χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή μαλακών καλαθιών για τη μεταφορά προϊόντων καθώς και για οικιακούς σκοπούς. Τα ίδια υλικά χρησιμοποιούνταν επίσης και για να σκεπάζουν τις οροφές των υποστέγων τους..
Από όλα τα υλικά το πιο εύκολο στην ανεύρεσή του είναι το σκληρό καλάμι. Είναι επίσης το πιο εύκολο να χρησιμοποιηθεί γιατί όταν μουλιάσει στο νερό γίνεται αρκετά εύκαμπτο. Επιπλέον, υπάρχει σε διάφορα μεγέθη και μήκη.
Διαφορετικά είδη καλαθιών από σκληρά καλάμια ανευρίσκονται σε χωριά όπως το Λιοπέτρι, οι Τρούλλοι, η Μεσόγη και άλλα. Αυτά τα καλάθια χρησιμοποιούνται κυρίως για τη μεταφορά πατατών και άλλων καλλιεργούμενων προϊόντων.
Σε μερικές περιπτώσεις, μαζί με τα σκληρά καλάμια χρησιμοποιούνται λεπτά εύκαμπτα κλαδιά από δέντρα ή θάμνους, όπως η τριμιθιά, η αγνιά καθώς και η αγριελιά. Σε μερικά χωριά φτιάχνουν διαφορετικά σχήματα καλαθιών με τη χρήση μόνο κλαδιών. Επίσης χρησιμοποιούν κλαδιά για να επενδύσουν μεγάλα γυάλινα δοχεία, προστατεύοντάς τα έτσι από σπάσιμο και το περιεχόμενό τους από το φως. Τα μεγάλα καλάθια χρησιμοποιούνται κυρίως για τη μεταφορά σταφυλιών, ενώ τα γυάλινα δοχεία χρησιμοποιούνται για αποθήκευση ελαιόλαδου, κρασιού και ζιβανίας, ενός τοπικού οινοπνευματώδους ποτού.
|  Καλαθοπλεκτική |
Εκτός από τα καλάμια, πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα είναι και τα διαφορετικά είδη ψαθιού όπως «βρούλλοι», «σαμμάτζι», «βελονιές», «φλούδι», «σκλινίτζια» και «τόνος» για μεταφορά ευαίσθητων προϊόντων. Μεγάλα καλάθια, οι «φάρτοι» χρησιμοποιούνταν κυρίως για τη μεταφορά ελαφριών προϊόντων και τα «ζεμπίλια» για τις ελιές. Τα διπλά καλάθια, οι «συρίζες», τοποθετούνταν στα γαϊδούρια και χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά αλατιού από τις λίμνες, και το «ζεμπίλι» με μακρύ λουρί που κρεμιόταν στον αριστερό ώμο του γεωργού, χρησιμοποιείτο για να σπείρουν τους σπόρους στα χωράφια. Οι εργάτες έπαιρναν μαζί τους ελιές και τυρί για γεύμα σε μικρά κλειστά καλάθια τα οποία ονομάζονταν «κοροκολιοί». Το ψωμί φυλαγόταν στην «ταπατζιά» (μαλακό καλάθι με σκοινί) το οποίο κρεμόταν από το ταβάνι στην κουζίνα. Τα «ταλάρια» (είδος μαλακού καλαθιού), τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως ακόμα και σήμερα, χρησιμεύουν για το στράγγισμα των τυριών.
Φύλλα φοινικιάς, σκοινί από καλάμια και άχυρα χρησιμοποιούνταν επίσης για την κατασκευή διαφόρων αντικειμένων. Η τεχνική που για τη χρήση αυτών των υλικών αναπτύχθηκε στις περιοχές της χερσονήσου της Καρπασίας και στη Μεσαορία (τώρα υπό κατοχή) και εξαπλώθηκε στα πιο πολλά χωριά μέχρι και την Πάφο, όπου ακόμα και σήμερα κάνουν τους χρωματιστούς τσέστους (μεγάλα, στρογγυλά επίπεδα καλάθια) χρησιμοποιώντας κομμάτια από υφάσματα με λαμπερά χρώματα αντί των χρωματιστών αχύρων. Οι τσέστοι χρησιμοποιούνταν πάντα στα σπίτια για να στεγνώνουν στον ήλιο παραδοσιακά τρόφιμα όπως ο φιδές και ο τραχανάς, για να διατηρούν το ψωμί και τις φλαούνες και, το πιο σημαντικό, για να κουβαλούν τα κουλούρια τα οποία χρησίμευαν ως πρόσκληση στους γάμους και για να επιδεικνύουν τα προικιά της νύφης κατά τους εορτασμούς του γάμου. Οι τσέστοι όπως και αντικείμενα φτιαγμένα από ποκαλάμες χρησιμοποιούνταν για τη διακόσμηση του σπιτιού.
